De meningen hierover verschillen nogal. Binnen de horsemanship community om het zo maar eens te zeggen, sluipt de gedachte binnen, om een kalmerend signaal al te zien als iets wat eigenlijk een brug te ver is. Training van paarden zou moet geschieden "under tresshold", oftewel beneden de drempel van het zien van een kalmerend signaal. Een dergelijk signaal (kauwen, likken, gapen etc) kan al betekenen dat de spanning bij een paard iets oploopt. Indien dat inderdaad het geval is, zal er oversprong gedrag verschijnen, zoals bijvoorbeeld in de zij krabben, aan een been krabben met de neus, over de grond gaan met zijn neus etc. . Indien de stress verder oploopt zien we stress gedrag, zich uitend in jou bijten, weglopen etc. Uiteraard kan de spanning naar onhoudbaar gaan, en het paard naar vluchten, vechten of een freeze gaan. De omgekeerde beweging is net zo goed denkbaar en de stress kan afnemen.
Bezien we wanneer paarden iets kunnen leren, los van het feit of we de training ethisch vinden of niet, dan is een comfortabel of licht oncomfortabel gevoel bij een paard, nog steeds een modus waarin ze kunnen leren. Heeft een paard echt stress, dan leert hij helemaal niks. Indien je een paard elke dag opnieuw hetzelfde moet uitleggen en leren, dan is het zeer waarschijnlijk dat je paard in het werk zoveel stress heeft dat hij weliswaar gedaan heeft wat je vraagt, maar er geen fluit van heeft opgestoken. Alleen al om ervoor te zorgen dat je paard sneller leert, zou je stress moeten vermijden.
Stress vermijden, wil naar mijn idee niet zeggen dat discomfort onder alle omstandigheden ook vermeden moet worden. Ik ben groot fan van het werken in vrijheid en indien je werkt in vrijheid is discomfort voor je paard absoluut een moment om de benen te nemen. Zowel in clicker training als in freedom based training zorg je ervoor "under tresshold" te blijven, althans als je het goed doet. Je paard heeft vrije keus. Hij blijft of hij gaat. Indien goed toegepast is clickertraining (en elke training overigens die uitgaat van positieve bekrachtiging) een methode waardoor paarden heel veel sneller leren; veel sneller dan met negatieve bekrachtiging (dus druk weg als het goede gedrag getoond wordt). Allemaal redenen om "under tresshold" te blijven zou je zeggen.
Vermijd je stress omwille van het leerproces, dan betekent dat niet dat elk oncomfortabel gevoel uit den boze zou moeten zijn. Sterker nog. Indien je elk oncomfortabel gevoel uit de weg gaat, krimpt de comfortzone van je paard. Dat is overigens niet alleen bij paarden zo, maar ook bij mensen. Wil je dat de comfortzone opgerekt wordt, dan zul je de grens met enige regelmaat op moeten zoeken. Dan moet je af en toe over een grens gaan om glorieus aan de andere kant er met z'n tweeën weer uit te komen. Samen met je paard tot de conclusie komen: " Hell, dat was spannend, maar allemachtig wat hebben we het goed gedaan!" Ik wil geen pleitbezorger zijn om je paard te beleren terwijl hij zich niet helemaal comfortabel voelt. Bepaald niet. Ik ben van mening dat je hele beleringsproces van je paard zou moeten plaatsvinden terwijl hij zich comfortabel voelt. Je paard iets leren, wil echter niet zeggen, dan hij zich daarna niet oncomfortabel zou mogen voelen.
Willen we onze paarden in deze maatschappij de beste start geven en de meeste kans geven om zichzelf niet in de problemen te brengen, dan zullen we ze voor moeten bereiden. Het is niet ieder van ons gegeven een paard van 2 tot 30 jaar te houden. De kans dat hij van eigenaar wisselt is nu eenmaal vrij groot. We hebben ons eigen leven al niet eens volledig in de hand, laat staat dat van ons paard. Doe je paard dan ook een groot plezier en bereid hem voor op een wereld waarin moeilijkheden overwonnen moeten worden, waarin hij wellicht meer druk krijgt dan hem lief is, maar waarmee hij geleerd heeft om om te gaan. Breidt zijn comfortzone uit door af en toe over een bepaalde grens heen te gaan. Je traint niet voor vandaag maar voor morgen. Dus ben je te ver gegaan, dan vertelt je paard je dat de dag erop echt wel. Corrigeer jezelf dan en maak de stapjes kleiner. Breidt de comfortzone uit, maar zorg dat je paard er dapperder, beter en stoerder uit komt. Dat gaat met vallen en opstaan. Oncomfortabel is iets totaal anders dan in de stress werken.
Daarin maken we fouten, maar als we die niet zouden maken, hoe zouden wij dan moeten leren?
Ik denk echt dat je je paard nieuwe dingen moet leren terwijl hij zich comfortabel voelt, maar je zult zijn comfortzone op moeten rekken en dat kan alleen door hem zich zo nu en dan oncomfortabel te laten voelen.